روانشناسی ورزشی و ضرورت آن

                            روانشناسی ورزشی و ضرورت آن

مقدمه

چون طبق قانون طبیعت هر ذی حیاتی در سایه حرکت و جنبش می تواند زنده بماند و اگر انجام کلیه حرکات مختلف اعضا بدن را در سلامت وجود موثر بدانیم و هر حرکت را که موجب سلامت می گردد یک نوع ورزش محسوب کنیم، باید قبول کنیم که ورزش با حیات توام بوده و برای پیدایش ورزش نمی توان تاریخ معین نمود. پس به کلیه اعمالی که وسیله به حرکت درآوردن اعضا بدن می شوند و در بدن تولید فعالیت و حرارت و قدرت و سلامت می کند می توان ورزش گفت.

ورزش به نظم و ترتیب حرکات مختلف و پرورش قوا و عضلات بدن خدمت می کند. ورزش اختصاص به جوانان ندارد، بلکه شایسته است تمام افراد اجتماع به ویژه جوامع صنعتی ورزش را جزو برنامه های روزانه خود قرار دهند.

یک نفر هرچقدر ضعیف و ناتوان باشد به شرطی می تواند راه ترقی را پیموده و به موقعیت و سربلندی نائل آید که متشکل از افرادی سالم و مستعد و نیرومند باشد اگرچه پیشرفت امور هر تشکیلاتی مستلزم استفاده صحیح کردن از پنج منبع اصلی:یعنی نیروی انسانی، وسایل کار، بودجه، زمان و مکان است.

بنابراین از این پنج منبع اصلی مورد بحث، نیروی انسانی، مقام برتر و مشخص را حاضر می باشد. زیرا مسئولیت تهیه و تنظیم و ترکیب منطقی و به جریان انداختن چهار منبع اصلی دیگر و کارگردانی صحیح همه امور متوجه همین نیروی انسانی است که مجموع نیروهای انفرادی کارکنان هر تشکیلات، نیروی انسانی آن تشکیلات را بوجود می آورد و نیروی یک فرد به نوبه خود می تواند شامل سلامت و استطاعت بدنی، هوش و فراست اطلاعات عمومی باشد که بین این عوامل نیز سلامت و استطاعت بدنی از ارزش و امتیاز خاصی برخوردار است.

بنابراین از وظایف اولیه هر افراد اجتماع یا اداره کنندگان هر تشکیلات توجه مخصوص به وضع سلامت و آمادگی بدنی و پرورش جسم و روح افراد و کارکنان مربوط است.

بخش اول(ضرورت روانشناسی ورزشی)

آیا می دانید علت اینکه وزنه برداری در رده تیم ملی اعزامی به المپیک وقتی روی صحنه می رود فراموش می کند به دستان خود گچ مخصوص بزند چیست؟

آیا می دانید علت اینکه دوچرخه سواری در رده تیم ملی اعزامی به مسابقات آسیایی وقتی در ابتدا خط استارت قرار می گیرد چنان پاهایش می لرزد که نمی تواند روی پنجه رکاب دوچرخه نیرو وارد کند و از مسابقه باز می ماند چیست؟

مسلما پاسخ شما شامل توضیح مسائل فنی این رشته های ورزشی نیست و بر روی کلمه اضطراب متفق القول هستید.

اضطراب یکی از مهمترین مسئله هایی است که انسان با آن دست به گریبان است. بخصوص زمانی که پای رقابت در میان باشد.

اما آیا می دانید طبق تحقیقات به عمل آمده بسیاری از عدم موفقیت های ورزشی ریشه در علل روانی دارد.

از آن رو تصمیم گرفتیم تا با طرح سلسله مقالات روانشناسی و آموزشی لضطراب، نقش کوچکی در موفقیت های آتی ورزشکاران داشته باشیم.

روانشناسی ورزشی

روانشناسی علم مطالعه رفتار انسان و روانشناسی ورزشی مطالعه رفتار ورزشی و کاربرد یافته های روانشناسی برای بهبود عملکرد و ارتقاء تندرستی است. از حوزه های مهم مورد مطالعه روانشناسی ورزشی که به ویژه در آمادگی قهرمانان کاربرد دارد، آمادگی روانی برای عملکرد است که ورزشکار را برای مسابقه آماده می سازد.

مرکز روانشناسی ورزشی

مرکز روانشناسی ورزشی آکادمی ملی المپیک و پاراالمپیک، فرصتی را برای ورزشکاران تیم های ملی فراهم می سازد تا در کنار تقویت عوامل جسمانی و فنی به تقویت آمادگی روانی در رشته خود بپردازند و توانایی های خود را در همه ابعاد تکامل بخشند.

این مرکز برنامه هایی را برای کمک به ارتقاء عملکرد ورزشکاران تیم های ملی طراحی نموده است که این برنامه شامل برگزاری دوره های آشنایی با روانشناسی ورزشی برای مدیران، مربیان و ورزشکاران تیم های مختلف، برگزاری جلسات مشاوره فردی و گروهی با ورزشکاران تیم های ملی و ارائه تمرینات و توصیه های روانشناختی برای بهبود آمادگی روانی و ارتقاء عملکرد ورزشی است.

آمادگی روانی چیست؟

همه ما با مراجعه به حافظه خود می توانیم لحظاتی را در مسابقات ورزشی به خاطر آوریم که تیم یا ورزشکاری با وجود آمادگی کامل جسمانی و فنی ، به دلیل نامناسب روانی از ارائه بهترین عملکرد خود ناتوان مانده است.

ضعف آمادگی روانی در ورزشکاری که آمادگی جسمانی مطلوب دارد، به مثابه اتومبیل آماده و پرسرعتی است که راننده اش ناشی و ناآماده در آن نشسته باشد.

هرقدر هم که جسم آماده و ورزیده باشد، اگر ذهنی که آن را هدایت می کند فاقد ورزیدگی و آمادگی باشد جسم به درستی هدایت نخواهد شد. احتمالا در 30 سال پیش، واژه آمادگی جسمانی برای مربیان و ورزشکاران قدری نامفهوم بوده است، اما امروزه در پاسخ به مفهوم آمادگی جسمانی، بی درنگ عوامل متشکله آمادگی جسمانی مانند: قدرت، استقامت و .... به ذهن خطور می کند. همانطور که آمادگی جسمانی مستلزم صرف زمان کافی برای تمرین و تقویت عوامل آن است، آمادگی روانی نیز از عواملی همچون مهارت در توجه، مهارت در کنترل اضطراب و استرس، حفظ انگیزش، حفظ و افزایش اعتماد به نفس و....تشکیل می شود. رسیدن به آمادگی روانی نیز به مرور و با صرف زمان و امکان پذیر می شود و مستلزم این است که مدیران و مربیان آگاه چنین فرصتی را برای ورزشکاران فراهم آورند.

ضرورت آمادگی روانی

بسکتبالیستی که در تمرین همه پرتاب های پنالتی را تبدیل به گل می کند، چه می شود که در مسابقه از به ثمر رساندن یک پنالتی ناتوان می ماند؟ آیا وضعیت او با تمرین جسمانی و مهارتی بیشتر، بهتر خواهد شد؟ بعید به نظر می رسد، زیرا او مهارت لازم را دارد و این را در تمرین نشان می دهد، ممکن است مشکل او ناتوانی در حفظ توجه و کنترل اضطراب ناشی از هیجان مسابقه باشد. این مسئله با هدایت وی به سمت تمرینات مهارت کنترل اضطراب قابل حل است وگرنه انجام تمرینات جسمانی بیشتر، مشکل او را حل نخواهد کرد.

امروزه قهرمانان سطوح عالی و المپیک بخشی از زمان تمرینات خود را صرف تمرینات آمادگی روانی می کنند. در بسیاری از رشته های ورزشی، تا 10 نفر اول مسابقات جهانی، به لحاظ فنی و جسمانی در یک سطح اند و آنچه نفرات برتر را متمایز می سازد، آمادگی روانی آنهاست(تفاوتی که ایجاد می کند). در دنیای امروز رقابت دیگر فقط برسر تکنیک برتر نیست، ورزشکاری پیروز است که از آمادگی روانی بالاتری برخوردار باشد.

نتیجه: با خواندن این تحقیق می توان نتیجه گرفت که برای هرکاری حتی ورزش باید آمادگی روانی داشته باشیم. در روانشناسی ورزش مطالعه رفتار ورزشی و کاربرد یافته های روانشناسی برای بهبود و عملکرد بهتر است که باید آن را قبل از مسابقه کسب کنیم.در دنیای امروز و با وجود مسابقات فراوان باید سعی کنیم راه های مختلف آمادگی روانی را بیاموزیم تا با این آمادگی از پیروزی و مهارت بالاتری برخوردار باشیم.

منابع:

1- روانشناسی ورزش از تئوری تا عمل مارک هوارد انشل مترجم علی اصغر مسدر
2-روانشناسی ورزش توکا مترجم دکتر سید محسن صالحی. 

لیست کل یادداشت های این وبلاگ